کاشی معرق طرح 5

کاشی معرق چیست

کاشی معرق نام یکی از هنرهای ایرانی است. هنر کاشی سازی معرق یا کاشی گل و بوته نزد اروپاییان بیشتر به موزاییک شهرت دارد. اهمیت کاشی معرق نسبت به انواع دیگر کاشی، زیبایی فوق‌العاده و درجه استحکام آن است که از قرن ۷ ه‍.ق (از اواخر دوره سلجوقی) به تدریج زینت‌بخش معماری ایران به ویژه در بناهای مذهبی شد. قبه سبز کرمان قدیمی‌ترین نمونه کاشی معرق ایران متعلق به قرن هفتم هجری قمری است ولی دوره رواج و اوج این شیوه دوره تیموری است. کاشی معرق عبارت است از قطعه‌های بریده شده و کوچک شده کاشی که نقوش مختلف هندسی و اشکال بنایی را از رنگ‌های متفاوت تراشیده و در کنار یکدیگر قرارداده و به شکل قطعاتی بزرگ درآورده و روی دیوار نصب می‌شود تا زینت بخش بنا گردد. این نقوش گاهی از نقش‌های گره‌کشی و گاهی از نقش‌های مختلف مانند گل و بوته‌سازی اسلیمی‌ها که هرکدام جداگانه می‌توانند بنایی را زینت بخشد که ساختن یا نصب کاشی‌ها را به این طریق معرق می‌گویند.

کاشی معرق با طرح سنتی عبارت است از قطعه های بریده شده کاشی (پاره‌چین) که نقوش مختلف را از رنگ های متفاوت تراشیده و در کنار یکدیگر قرار داده و به شکل قطعاتی بزرگ درآورده و روی دیوار یا جاهای دیگر نصب می کنند تا زینت بخش بنا گردد. کاشی معرق سنتی از دوران قدیم تاکنون به عنوان روشی برای زیبا سازی و استحکام بخشی به بنا مورد استفاده بوده است. چگونگی پیدایش معرق کاشی مراحلی دارد، که از تزئین کاشی های دو رنگ شروع شده و به تدریج به کاشی چند رنگ در ترکیب با آجر انجامیده و رفته رفته منجر به معرق کاری شده است. در فرهنگ غرب معرق ما را به موزاییک آرت می شناسند که البته متفاوتند.

نحوه ساخت کاشی معرق چیست

به‌ طور کلی می توان گفت معرق کاشی به سه مرحله تقسیم می شود.

1.طراحی کاشی معرق

۲. ساخت معرق کاشی که در کارگاه انجام می‌شود.

۳. مرحله نصب معرق کاشی.

مرحله اول توسط طراح و مرحله دوم در کارگاه توسط کسانی که کار را اجرا می‌کنند انجام می شود.

مراحل کار به شکل کلی به ترتیب زیر اند:

طراحی – رنگ آمیزی – نمره و نشانه‌گذاری – بریدن طرح – چسباندن کاغذ – لب زنی – سوراخ کردن – گل بری – سوهان زنی – تخمه‌گذاری – نمره کردن – چیدن – ملات ریزی – نصب – پاک کردن و تعمیر

ویژگی های کاشی سنتی معرق کاری

در دنیای بزرگ هنر کاشی کاری و انواع کاشی سنتی، کاشی معرق کاری از ویژگی ها و زیبایی های منحصر به فردی نسبت به انواع دیگر کاشی ها برخوردار است. کارگاه های بسیاری معرق کاشی را تولید می کنند که هر کدام از ویژگی های خاصی برخوردار هستند. این کاشی ها از نظر قیمت با یکدیگر متفاوت هستند و قیمت معرق کاشی بسته به نوع طرح کار شده گوناگونی دارند. از جمله ویژگی های معرق کاری کاشی می توان به تنوع در طرح، به کارگیری طرح گل و بوته، تنوع در اندازه و ابعاد کاشی، استحکام بالا اشاره کرد.